Czyżynka

Opis

Czyżynka, pot., dług. 13 km, pd. Strzegomki (→ BystrzycaOdra), wypływa na płd. od wsi Lubomin, opływa g. Czyżową, uchodzi na płd.-zach. od wsi Cieszów, dśl., gm. Stare Bogaczowice

Etymologia

N. Zeis Fluss , Zeis Bach (drugie człony od ap. Fluss ‘rzeka’, Bach ‘potok, strumień’) pozostaje w związku z n. góry i zamku Zeisberg / Zeisburg , Zeiskenberg , Zeisken Schloss , też Czeschhaus , dziś Czyżowa (góra) i Cisów (zamek, też n. przys.), por. Zeisberg , Zeiskenberg , dziś Cisów , por. Cziskenberg (1242) CdSil VII/1 nr 5916, von Ciskberg 1341 CdSil XXX nr 6582, de Czysberge , Czisberg , Czeisberg , Czyskberge 1366–76 LandbSch I nr 41 i n., Czeyskberg 1398, Czeisberg 1408 GrMark I 526, Zeisberg ok. 1660 MpDSSvid, Zeiskenberg , Zeisken Schloß 1736 MpWielSchw, Zeisbg. , Czeschb. 1829 MpRey nr 151, Czeschgaus , oder Zeiskenschloß 1830 Kn 98. Nazwa ta stanowi zapewne adaptację dawnej słow. n. na Czyż- (por. n. os. Czyż SSNO I 444, ap. czyż ) lub Cis(z) (por. n. os. Cis , Cisz SSNO I 381, ap. cis ) bądź Ciesz- / Czesz- (por. n. os. Ciesz , Czesz , Cieszka , Czeszka SSNO I 372, 373). Do niem. form adaptacyjnych por. niem. ap. Zeise , Zeisig , śrwniem. zîse ‘czyż’ DWB XXXI 516 (< psł. * čižь , stp. czyż , cyż , czes. číž SEBor 105). Zapis z 1828 r. Ziyska może sugerować, że n. w. występowała także w formie z suf. -ka , choć prawdopodobnie jest forma ponowiona z n. ter. lub n. m. N. Czyżynka została wprowadzona urzędowo po 1945 r., obocznie funkcjonuje także n. Czyżówka .

Literatura

SNGŚl II 77

Dokumentacja

Zeis fl.

1736 MpWielSchw

die Zeisbach

1800 WBeschr I 4

Zeiss Fl.

1809 MpAtSchl 11

Zeisbach

1817 Fischer I 20

Das Strigauer Wasser, auch die Zesla und Ziyska genannt

1828 Zedlitz II/1, 233

Zeisbach

1829 MpSchlKr(Bres III)

Zeis B.

1930 MpMbl(5163)

Czyżynka, -i — Zeis Bach formy przypadka zależnego: D

1951 Rosp 48

Czyżówka

1960 Mp-100(83.13.3)

Czyżynka

1977 Mp-25(462.32)

Czyżówka a. Czyżynka der Zeisbach a. Waldwasser

1983 HO nr 74

Czyżynka, -i formy przypadka zależnego: D

2006 HPol I 51

Oprac.: PS

[Powrót]