Opis

Bytomka, rz., dług. 20,81 km, pd. Kłodnicy (→ Odra), wypływa w Karbiu, cz. mta Bytom, uchodzi na zach. od Sośnicy, cz. mta Gliwice

Etymologia

▶ Pierwotna n. Kaczawa // Koczawa // Kacawa // Kocawa niejasna; według Z. Babika zalicza się do warstwy przedsłowiańskiej. W części opracowań uznawana za Kłodnicę. ▶ Zapis Kliczborn niejasny. Jeśli przyjąć za M. Jurkowskim, że rekonstruowany przez niego psł. ap. * ključь ‘źródło’ miał pierwotnie zasięg ogólnosłowiański, a nie tylko płd. i wsch. (Jurk 39), wówczas można przyjąć, że forma Kliczborn powstała z wcześniejszej * Kluczborn (częste przejście lu > li ) i jest to tautologiczna pol.-niem. n. hybrydalna, por. niem. Born ‘źródło; studnia’. Por. Kluczwoda . ▶ N. niem. Iserbach i Iserwasser złożone. Pierwszy człon Iser- może być adaptacją polskiego *Jezier- , jak w przypadku Jezierzycy (2) (por. zapisy Iüseritz fl. 1736, Jeseritz Graben 1773, Iser 1809, Iseritz 1853). Być może jest to także wynik adideacji do n. rzeki Iser , d. Łaby, lub też jest to po prostu nazwa przeniesiona, pamiątkowa. ▶ N. niem. Beuthener Wasser , też Beuthen Bach od n. m. Beuthen , pol. Bytom , por. Bitom 1125–26, Beuthen , Bytoń , Bytom , niem. Beuthen 1880 NMPol I 481, i od ap. Wasser ‘woda’, Bach ‘potok, strumień’. ▶ N. Bytomka od n. m. Bytom , z suf. -ka , jest zapewne nawiązaniem do n. niem, podobnie jak n. oboczna Bytomska Woda , która jest tłumaczeniem n. niem. Hybrydalną postać ma n. Bojtnerka utworzona od niem. przym. Beuthener ‘bytomski’ z polskim suf. -ka . ▶ N. Okrąglik od przym. okrągły , z suf. -ik .

Literatura

SNGŚl I 135, IX 67
DomKart
Beyersdorf, Berun und Iser in Oberschlesien, Rübezahl Jg. 76 (NF Jg. 11), 1872, 246–49

Dokumentacja

Dokumentacja