Opis
Białogórski, Kanał, kan., dług. 9,15 km, ld. Piaśnicy (→ Bałtyk), uchodzi na płn.-wsch. od wsi Wierzchucino
Etymologia
▶
Dawna n. *
Kleszcznica
– podstawa z r. 1279 z punktu widzenia słowiańskiego niejasna, może przedsłowiańska, suf.
-issa
można odczytać jako
-ica
. Zapisy z r. 1342 rekonstruować można jako *
Klěščnica
lub *
Xlěvъčica
, także SG proponuje różne rekonstrukjce; forma XIV-wieczna może być także rezultatem adaptacji niezrozumiałej n. do sł.
klěšč-
.
▶
Według Babika dość żywe są w literaturze próby etymologizowania tej nazwy w oparciu o
lit.
klevas
itp. ‘klon’, choć mało prawdopodobne. Sugestie te, opierające się o literalne odczytanie trzech zapisów Perlbacha, spotykamy już u Rzetelskiej-Feleszko i Dumy (1977, 54). Obecnie transkrybuje się nazwę jaki
*Klewczysa
(Rzetelska-Feleszko 1987, 47; Schmid apud Rzetelska-Feleszko 1987, 47), i wyprowadza z bałtyckiego. Lorentz (1964, 48) czytał
*Chlewczyca
(do
chlwъkъ
), jednak wszystkie powyższe rekonstrukcje rozbijają się o zasadniczą trudność: późniejsze zapisy, z olbrzymim prawdopodobieństwem identyfikowane z tym samym obiektem, wskazują na postać
Kleszcznica
, od ap.
kleszcz
, z suf.
-nica
. Niewykluczone, że mamy tu do czynienia z błędnym odczytaniem zapisów historycznych. Nazwę możnaby ewentualnie łączyć z ap.
leszcz
, tu w n. rzeki z gw. nagłosowym, prawdopodobnie nieorganicznym
k-
.
▶
N. gw.
Młyńska Strużka
zestawiona, od przym.
młyński
+ ap.
struga
, demin.
strużka
. Lokalnie funkcjonowała też n.
Stara Rzeka
, od wyrażenia
stara rzeka
.
▶
Współczesna nazwa
Białogórski Kanał
ustalona urzędowo po 1945 r., nawiązuje do n. m.
Białogóra
.
Literatura
Babik 415–6
Górnowicz, Onom XX 60
Rzetelska-Feleszko, HE II 5, 47, 67
Treder, PMT III 130, 143