Szywra

Opis

Szywra, rz., dług. 36,69 km, ld. Moskawy (→ WartaOdra), wypływa na płn. od wsi Krzywa Góra, płynie przez Miłosław, uchodzi na płn.-wsch. od wsi Kępa Wielka, wlkp., gm. Zaniemyśl

Etymologia

N. niem. Schieferbach od pierwszego członu n. ter. Schiefer Berg , dziś Krzywe Góry , por. Schiefer B. ok. 1845 MpRey nr 96, Die schiefen Berge ok. 1893 KDR nr 302; Krzywe Góry , Miłosławskie Góry 1935 Mp-100(40–25, 39–25), i ap. Bach ‘potok, strumień’. N. Szywra (zniekształcona jako Szyrwa ) stanowi adaptację n. niem. Schiefer Bach , z przejściem f > w w pozycji interwokalicznej, elipsą członu strukturalnego -bach oraz zmianą paradygmatu na żeński (przez dostosowanie do rodzaju gramatycznego terminu hydrograficznego rzeka ). Z. Babik uznał n. Szyrwa za prymarną i łączył ją z n. os. * Szyrba (na podstawie n. ter. Ogród Szyrbiński 1423 oraz nazw. Szyrbiński 1394, zob. Babik 271). N. niem. Miloslawer Fliess od n. m. Miłosław i ap. Fliess ‘rzeka’. N. Miłosławka stanowi substytucję n. niem. Miloslawe Fliess (uniwerbizacja przy użyciu suf. -ka ).

Literatura

Babik 270–71
Duma, Warta I 144
Swoboda, Onom LX 273–285
Wykaz alfabetyczny wszystkich posiadłości ziemskich w W. Księstwie Poznańskim, 1872, 174
P. Ellerholz i in., Handbuch des Grundbesitzes im Deutschen Reiche. I. Das Koenigreich Preussen. Bd. 7: Provinz Posen, 1905, 214, F. Skoraczewski, Materyały do historyi Miłosławia, 1910, s. 8, 169
J. Stasiewski, Powiat wrzesiński pod względem geograficznym i przyrodniczym, [w:] Wici, R. I, nr 3, 1931, s. 21
J. Deresiewicz i in. (red.), Września – jej ziemia i mieszkańcy, ok. 1931, s. B. Kucharski, Miłosław i okolice, 1997, s. 13

Uwagi

Por. n. ter. Krzywe Góry : Schiefer B. ok. 1845 MpRey nr 96, Die schiefen Berge ok. 1893 KDR nr 302; Krzywe Góry , Miłosławskie Góry 1935 Mp-100(40–25, 39–25).

Dokumentacja

rzeczkę Szywrę , Szywra , nad rzeką Szywrą formy przypadka zależnego: B, N

1846 KsP 17, 20,193, 392, 394

nad rzeczką Szyrwą formy przypadka zależnego: N

1865 Tygodnik Ilustrowany nr 321, t. XII, s. 1

Schieferbach

1872 Wykaz… 174

Szywra

1883 Kopernicki 13

Krzywa góra… nad Szywrą

1883 SG IV 800

dopływa do Maskawy rzeczka Szywra

1885 SG VI 163

Miłosław… nad strumykiem Szywrą formy przypadka zależnego: N

1885 SG VI 439

nad Szywrą formy przypadka zależnego: N

1888 CalPyz 163

Miloslawer Fliess

1888 MpMbl(3870)

Szywra

1892 SG XII 132

Miloslawer Fliess

ok. 1893 KDR nr 326

Miloslawer Fließ , das an den Schiefen Bergen bei Grabowo entspringt

1896 OS II 202

Der Schieferbach

1905 Ellerholz i in. 214

rzeczka Szywra , dziś „ Miłosławką ”, a po niemiecku „ Miloslawer Fliess” zwaną formy przypadka zależnego: N

1910 Skoraczewski 8

na rzeczce Szywrze , dziś Miłosławką zwanej formy przypadka zależnego: Ms, N

1910 Skoraczewski 169

Miłosławka

1916 Koz II 466

dolinę Szyrwy Szyrwa formy przypadka zależnego: D

1931 Stasiewski 21–22

Miłosławka

1935 Mp-100(40–25)

Miloslawer Fließ

1940 MpMbl(3870)

Szywra

1949 SPDO

Miłosławka

1964 Mp-25(wrz 3, śr 4, 3)

Szywra

1963–75 UNp

Kanał Miłosławski

1963–75 UNp

Miłosławka

1963–75 UNp

Miłosławka

1980 PHP II 3D

Miłosławka a. Kanał Miłosławski a. Szywra a. Szyrwa [!] Miloslawer Fl.

1983 HO nr 161

nad Miłosławką Szywrą )

1997 B. Kucharski, Miłosław… s. 13

Miłosławka

2005 AtPHP(D–6)

Szywra, -y formy przypadka zależnego: D

2006 HPol I 288

Oprac.: PS

[Powrót]